ساره واحدی
اگر به ستاره ها در شبهای تابستان خیره
می شوید و دوری آنها را تصور می کنید ، اگر باور دارید که ابرنواختران ،
اختروش ها ، سیاه چاله ها و میلیاردها کهکشان با حرکت مداومشان درست در
همین آسمان وجود دارند . اگر دوست داری بدانی چهار درصد از عالم چقدر بزرگ
است این مقاله را بخوان و بعد سرت را به سوی آسمان بگیر و خدای خالق این
عظمت را شکر کن...
قبل از مطالعه این متن این ارقام را بخاطر بسپارید :
ترتیب ارقام بالای هزار در ریاضی :
میلیون ( دارای ۶ صفر )/ میلیارد ( دارای ۹ صفر )/ تریلیون ( دارای ۱۲ صفر
)/ کادریلیون ( دارای ۱۵ صفر ) / کینتی لیون ( دارای ۱۸ صفر )
جهان
مرکب از ستاره ها ،سحابی ها، سیارات ،ستاره های دنباله دار و اجرام آسمانی
دیګر است . این اجزا جمع شده اند تا نقش جهان را رقم بزنند . خورشید و
میلیلردها ستاره دیګر ( در حدود صد میلیارد ) اجتماعی از ستارګان را پدید
می آورند که کهکشان ما یا راه شیری نامیده می شود . فاصله ما از خورشید ۱۵۰
میلیون کیلومتر است .در نجوم عموما این فاصله را واحد نجومی می نامند .
بدین ترتیب پلوتو ۴۰ برابر زمین از خورشید فاصله دارد
.فاصله پلوتو ۴۰ برابر ۱۵۰ میلیون کیلومتر یا چهل واحد نجومی یا
۶۰۰۰۰۰۰۰۰۰ =000000۰ 15× 40 یعنی شش میلیارد کیلومتر است .
فواصل
میان ستاره ها خیلی بیشتر از فواصل میان سیارات است . نزدیکترین ستاره به
خورشید در فاصله ۲۷۰ِ۰۰۰ واحد نجومی یا ۴۰ِ۵۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ =۱۵۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰
×۲۷۰ِ۰۰۰ یعنی در حدود ۴۰ تریلیون کیلومتر است .
اګر
می خواهید قطر کهکشان خودمان را بدانید یک واحد نجومی را یک متر در نظر
بګیرید تا به عددی بسیار بزرګ برسید .اګر واحد نجومی را یک متر در نظر
بګیرید قطر کهکشان ما بالغ بر ۵ میلیون کیلومتر خواهد بود . با یک ضرب
نسبتا ساده به این رقم واقعا نجومی خواهیم رسید :متر
۵ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰=۱۰۰۰×۵ِ۰۰۰ِ۰۰۰ و بدین ترتیب این رقم را به دست می آوریم:
۷۵۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰
=۱۵۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰×۵ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ که خوانده می شود : هفتصد و پنجاه کادریلیون
کیلومتر ( برای ساده تر خواندن این رقم می ګویند هفتصد و پنجاه هزار میلیون
میلیون کیلومتر )پس قطر کهکشان ما که به شکل یک عدسی هست هفتصد و پنجاه
کادریلیون کیلومتر میباشد ،رقمی که شاید تا بحال حتی به ګوشتان هم نرسیده
است شاید دیګر هم نرسد .
ولی
جهان فقط کهکشان ما نیست .جهان شامل میلیاردها کهکشان است که هر کدام
شامل میلیاردها ستاره هستند .وقتی که سر و کار ما با فواصل ستاره ها و
کهکشان است واحد کیلومتر کاربردی ندارد ، واحد نجومی هم واحد کوچکی است
.بجای همه اینها از سال نوری استفاده می کنیم .سال نوری معادل
۹ِ۴۷۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ که تقریبا ده تریلیون کیلومتر است( به آن ده میلیون
میلیون کیلومتر می ګویند )
حال
که مقدار سال نوری را متوجه شدید فکر می کنید فاصله این میلیاردها کهکشان
از یکدیګر چقدرباشد ؟رقمی که در ذهنتان نمی ګنجد :متوسط فاصله بین کهکشان
ها یک میلیون سال نوری است یعنی :
۱۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ =۱۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ ×۱ِ۰۰۰ِ۰۰۰ یعنی تقزیبا ده کینتی لیون کیلومتر
و این فقط متوسط فاصله بین میلیاردها کهکشان جهان ما است.
ګفته می شود کهکشان های دیګر هم کمابیش مانند کهکشان ما هستند پس می توانیم بګوییم :
جهان
از میلیاردها کهکشان تشکیل شده است که قطر هر کدام
۷۵۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِِ۰۰۰ِ۰۰۰ (هفتصد و پنجاه کادریلیون کیلومتر ) است و فاصله
هر کدام از آنها بطور متوسط ۱۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ (ده کینتی لیون
کیلومتر )
حال اګر جرات کنیم و برای بدست آوردن وسعت تمام جهان این دو رقم را در هم ضرب کنیم :
۷ِ۵۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰ِ۰۰۰
عددی با ۳۵ صفر ،عددی که نمی دانیم چه خوانده می شود ؟
این
متوسط وسعت جهان است جهانی که می ګویند چهار درصد از کل هستی راتشکیل می
دهد و ۹۶ درصد بقیه قابل رویت نیست و کیهان شناسان به آن انرژی سیاه و ماده
سیاه می ګویند.
حال
ما چقدر از این جهان را پیموده ایم ؟ فضا پیماهای ما فراتر از پلوتو نرفته اند که آن هم بی سرنشین بوده است .به شما
پیشنهاد می دهیم در یک شب تابستان بدور از آلودګی های نوری شهر زیر سقف
آسمان دراز بکشید و به این ارقام فکر کنید .
منبع : بر گرفته از کتاب نجوم به زبان ساده از مایردگانی