ناسا تابه‌حال چندبار در سطح مریخ آب کشف کرده است؟  ما تردیدها را برطرف می‌کنیم!

آب روی مریخ؟ دوباره؟ آیا پیش از این بر این سیاره آب کشف نکرده بودیم؟ طی دو دهه‌ی پیش ناسا آن‌قدر «روی مریخ آب کشف کرد» که بعضی سردبیران در برخی از نشریات جهان نویسندگان‌شان را از پوشش خبری این موضوع منع کردند! امروز حتی تماشای آب روی مریخ برای هرکسی آسان است: حتی با تلسکوپی کوچک هم می‌توانید آب را بر سطح سیاره‌ی سرخ ببینید. کلاهک‌های سفید قطبی این سیاره عمدتاً از یخ آب تشکیل شده‌اند، و همچنین ابرهای رقیق سفید-آبی.

امیلی لاکداوالا

ترجمه: شادی حامدی آزاد

درواقع، آب همه‌جا در منظومه‌ی شمسی پیدا می‌شود. قمرهای سیاره‌های خارجی، و نیز دنباله‌دارها و اجرام فرانپتونی عمدتاً از یخ آب درست شده‌اند. در ترکیب مواد معدنی روی سیارک‌ها و سیاره‌های خاکی هم آب مخلوط است. حتی بر سطح ماه و عطارد می‌توان یخ آب پیدا کرد. اگر وجود آب این‌قدر عادی است، پس چرا از کشف آب روی مریخ این‌قدر شگفت‌زده می‌شویم؟

علت این است که اغلب ما علاقه‌ای به یخ آب، آب مخلوط با مواد معدنی، و آبی که تحت فشار بسیار زیاد زیر پوسته‌های ضخیم یخی مدفون شده نداریم. ما آبِ مایع جاری، چرخان، موّاج، فرساینده، و حلّالی را می‌خواهیم که واکنش‌های شیمیایی را تسهیل می‌کند. فراتر از زمین، مریخ تنها جایی است که آب روی آن تقریباً همه‌ی هزاران «عشوه‌گری»‌اش بر زمین را انجام داده: باریده است، به‌صورت باران و برف؛ جاری شده؛ تپه‌ها را فرساییده؛ گودال‌ها را پُر کرده؛ تسهیل‌گرِ واکنش‌های شیمیایی بوده؛ و رسوبات را به سنگ‌ها چسبانده است. این سنگ‌های رسوبی شواهد و مدارکی را از فعالیت‌های آب در میلیاردها سال پیش در خود نگاه داشته‌اند.

اما مریخ زمین نیست و پرسش‌هایی حیاتی هنوز بی‌پاسخ باقی مانده‌اند. آیا آب مایع درون دریاها و اقیانوس‌های مریخ میلیون‌ها سال یا بیشتر دوام آورده بود؟ و آیا حضور این آب فرصتی برای حیات بود تا شکل بگیرد و، به مدتی هرچند کوتاه، رشد و نمو کند؟ اگر آب مایع بر مریخ وجود داشته ولی ما هیچ مدرکی از وجود حیات آن‌جا نیافته‌ایم، معنایش چیست؟ همین پرسش‌ها انگیزه‌ی اصلی کاوش‌گران امروزی مریخ است... ادامه مقاله

دو بخش پایانی این مجموعه مقاله را در کانوت بخوانید.