محمود حاجزمان
روز 1 اکتبر / 9 مهرماه، سالروز تولد ناسا است. اما امسال تولد ناسا با واقعه عجیبی همزمان شد: به دلیل تعطیلی اجباری دولت فدرال، کارمندان سازمانهای مختلف دولتی از جمله ناسا مجبور شدهاند به مرخصی اجباری بدون حقوق بروند، رخدادی که از روز سهشنبه آغاز شده و معلوم نیست تا چه زمانی طول بکشد.
پس از آنکه ناسا پنجاه و پنجمین سالگرد آغاز به کار رسمی خود را جشن گرفت؛ حدود 97 درصد از کارمندان آن مجبور شدند تا به مرخصی بروند. آنها به هزاران کارمند دیگر دولت فدرال ایالات متحده پیوستند که تعطیلی دولت فدرال آمریکا آنها را خانهنشین کرده است؛ اتفاقی که ناشی از عدم تصویب بودجه سازمانهای دولتی توسط کنگره این کشور است.
دامنه این تعطیلات اجباری بسیار گسترده است، و نتایج آن از همین روزهای اول خود را نشان داده است. وبسایت تمام مراکز مختلف ناسا (به غیر از مرکز آزمایشگاه پیشرانش جت، جی.پی.ال در پاسادانا) از دسترس خارج شده است. برنامه نظارت بر سیارکهای خطرناک متوقف شده و حتی ممکن است پرتاب ماموریت MAVEN به سوی مریخ به تعویق بیفتد.
اهمیت تعطیلی ناسا به حدی است که اوباما در سخنرانی روز دوشنبه خود (در هشدار به عواقب ناشی از تعطیلی دولت) گفت: «تقریبا تمام ناسا تعطیل خواهد شد. با این وجود، مرکز کنترل ماموریت برای پشتیبانی از فضانوردان ایستگاه فضایی بینالمللی به کار خود ادامه خواهد داد.»
در حالیکه نمایندگان کنگره و سنا هنوز مشغول بحث و ستیز با یکدیگر هستند، پنجره 20 روزه پرتاب ماموریت تکامل گازهای فرار و جو مریخ (MAVEN) به سرعت فرا میرسد. این ماموریت که پرتاب آن برای 18 نوامبر / 27 آبان برنامهریزی شده است، سفینهای است که در مدار مریخ به کاوش جو این سیاره خواهد پرداخت.
پنجره پرتاب فضاپیما به مریخ که حدود سه ماه قبل از مقابله سیاره مریخ است، زمانی است که امکان پرتاب فضاپیما با کمترین هزینه به سوی مریخ فراهم میشود. تعطیلی ناسا در بدترین حالت ممکن است باعث از دست رفتن این پنجره پرتابی شود که در آن صورت، برای پرتاب مجدد باید حدود 26 ماه صبر کرد. چنین تاخیری برای واحد علوم سیارهای ناسا به معنای چند ده میلیون دلار هزینه اضافی است؛ مبلغی که پرداخت آن خارج از عهده این اداره است.
سایر بخشهای ناسا نیز وضعیت بهتری ندارند و تاثیر این تعطیلی ناخواسته با گذر زمان بدتر میشود. شاید ظاهر مساله تنها تعطیلی چند روزه این سازمان باشد، اما اگر طی این مدت ماهوارهای با مشکل روبهرو شود و مشکل به موقع بر طرف نشود؛ آن زمان است که باید منتظر اثرات واقعی و شاید جبرانناپذیری بود. شاید خاموشی بیدرنگ وبسایت ناسا نیز در همین راستا انجام شده باشد: رخدادی که بیش از آنکه الزامی واقعی باشد، ابزاری برای جلب توجه از سوی مسئولان این سازمان بوده است.