فاطمه رنجبران 

مرگ ستاره های مشابه خورشید ما:

چگونگی مرگ یک ستاره بستگی به نوع آن دارد.برای ستاره هایی مانند خورشید زمانی که هیدروژن هسته ی آن تمام می شود تحت تاثیر نیروی گرانش منقبض می گردد اما هم چنان در لایه های بیرونی هم جوشی هیدروژن انجام می شود.مادامی که هسته منقبض می شود گرم هم می شود .این گرمایش لایه های بیرونی را داغ می کند و باعث انبساط آنه می گردد.در حین انبساط لایه های بیرونی شعاع ستاره افزایش می یابد و تبدیل به یک غول سرخ میشود.شعاع غول سرخ خورشید فراتر از مدار زمین خواهد بود.یک مدت بعد از این اتفاق دمای هسته به حد کافی زیاد می شود که باعث می گردد کربن از هم جوشی هلیوم ایجاد شود.طمانی که سوخت هلیوم هم تمام شود هسته منبسط و سرد نیز می گردد.لایه های بیرونی هم منبسط می شوند و مواد خارج شده که در اطراف ستاره ی در حال مرگ جمع شده اند یک سحابی سیاره ای ایجاد می کنند و در نهایت هسته نیز سرد می شود و به یک کوتوله سفید تبدیل می شود و بعد از آن به یک کوتوله سیاه مبدل می گردد.

کل این فرآیند در حدود چند میلیارد سال به طول می انجامد.

مرگ ستاره هایی که از خورشید ما سنگین ترند:

در این ستاره ها زمانی که هیدروژن تمام می شود هلیوم موجود هم جوشی کرده و کربن تشکیل می دهد.

اما زمانی که هلیوم هم تمام می شود جرم هسته به اندازه ای هست که کربن هم هم جوشی نماید و عناصر سنگین تری مانند : اکسیژن ،نئون،سیلیکون،منیزیم،گوگرد و آهن به وجود آورد.

وقتی که هسته تبدیل به آهن می شود،دیگر واکنش هسته ای نمی دهد.ستاره در این حالت به دلیل گرانش فرو می ریزد و هسته آهنی آن گرم می شود.هسته آنقدر فشرده می گردد که پروتون ها و الکترون ها ی آن به هم می پیوندند و نترون ایجاد می کنند.

در کسری از ثانیه هسته آهنی که در اندازه ای حدود زمین ماست به یک هسته نترونی با شعاع 10 کیلو متر منقبض می گردد.لایه های بیرونی این ستاره به سمت داخل یعنی به سمت هسته نترونی سقوط می کنند.که این امر باعث تخریب بیشتر هسته می شود.هسته در این حالت به دمایی در حدود میلیاردها درجه سانتی گراد می رسد و منفجر می گردد.که این امر موجب آزاد سازی حجم عظیمی از انرژی و ماده به درون فضا می شود.

این موج ناگهانی ناشی از ابرنواختر می تواند آغازی برای ایجاد ستاره ی دیگر در ابرهای بین ستاره ای باشد.باقی مانده هسته می تواند تشکیل ستاره ی نترونی یا یک سیاه چال بدهد.بسته به اینکه جرم ستاره اولیه چقدر باشد.

...

سنگین ترین ستاره ها م ترین عمر را دارند.اگر ستاره ای  25 تا 50 برابر خورشید جرم داشته باشد عمرش در حد چند میلیون سال است.

به طور مثال ستاره آلفای صورت فلکی جبار (ابط الجوزاء) یک  ستاره ی ابر غول سرخ است که جرمی 20 برابر خورشید دارد.این ستاره 14 هزار برابر خورشید روشن تر و با نرخ 14 هزار برابر خورشید سوخت هسته ای مصرف می کند.عمر خورشید حدود هفت هزار برابر این ستاره ی عظیم است.