«سیروس برزو، روزنامهنگار علمی پیشکسوت، پژوهشگر تاریخ کیهاننوردی و مروج دانش فضانوردی در ایران، مجموعه ارزشمند یادمانها و اشیای موزه فضاییش را در معرض فروش گذاشته است.»
به گزارش ایسنا، این خبری است که چند روز اخیر در سایتها منتشر شده و خبرنگاران علم و فعالان ترویج علم با ایمیل و پیام کوتاه به هم اطلاع میدهند.
فروش این اقلام از چند جهت اهمیت دارد، اول آنکه «سیروس برزو» از باسابقهترین روزنامهنگاران ایرانی است که از روزگار جوانی در معتبرترین روزنامههای کشور به کار روزنامهنگاری علمی پرداخت و بعدها هم نشریه «مرزهای بیکران فضا» را پایه گذاری کرد که خاطره آن از ذهن دوستداران و شیفتگان فضا پاک نخواهد شد.
وی بعدها نیز برای آشنایی با فضانوردان برجسته روسیه و شوروی سابق و شناخت تاریخ و فناوری فضایی شرق، به مسکو رفت و نتیجه دیدارهای خود از موزههای بزرگ فضایی و دیدار با دانشمندان فضایی و فضانوردان را در نشریات ایران مانند مجلات دانشمند، ماشین و اطلاعاتعلمی و بسیاری از روزنامهها و نشریات دیگر به چاپ میرساند. بعدها هم نتیجه و خلاصه تجربههای خود در این زمینهها را در چند جلد کتاب مانند «نخستینهای فضانوردی»، «حوادث فضایی» و «سفر به فضا» و به تازگی هم کتاب «در آرزوی پرواز» برای جوانان و دیگر علاقهمندان به یادگار گذاشت.
به بیان دیگر سیروس برزو همه دوران کاری و فعالیت خود را وقف ترویج علم و به ویژه علوم فضایی کرده است و به همین دلیل است که از یک طرف سازمانهای فضایی از او مشاوره میخواهند و از طرف دیگر منبع اطلاعات ارزشمند و نایاب از دنیای فضانوردی برای خبرنگاران علمی است.
علاوه بر این موزهای که وی از یادمانهای فضایی تدارک دیده بود، موزهای منحصر به فرد در کشور و بیمانند یا حداقل کممانند در سطح منطقه بود. اشیای موجود در مجموعه یادمانهای فضایی سیروس برزو بسیار مفصل و شامل اقلام متنوعی است مانند تمبرهای فضایی، غذای فضانوردان، عکسهای امضا شده توسط فضانوردان نامآور جهان، ماکت سفینهها و موشکها، پوسترهای فضایی، مدالها و مدالیونها، اشیای شخصی فضانوردان از جمله دستکش گوردون کوپر فضانورد آمریکایی، اشیای مختلف بازگشته از فضا از جمله یک جلد قرآنمجید و مجموعهای از کارتپستالهای استاد فرشچیان که بنا به درخواست شخصی سیروس برزو و بطور اختصاصی به فضا برده شدند، همچنین فیلمهای مستند و پوسترهای آموزشی درباره تاریخ فضانوردی و دهها مورد مشابه.
داستان جمعآوری این اقلام و برپایی نمایشگاه با این اشیا نیز در نوع خود جالب است. برزو در مدت اقامت دو دههای خود در روسیه و جمهورهای شوروی سابق، بارها با دانشمندان و فضانوردان دیدار کرده است.
این افراد که ذوق و شوق وی را برای انتشار اخبار علمی میدیدند، مجذوب و شیفته شخصیت وی میشدند و یادمانهای فضایی بسیاری را به وی هدیه دادند که برخی از آنها بینظیر است چرا که به تعداد کمی تولید شدهاند و هم اکنون دیگر به دشواری بتوان نمونهای از آنها یافت. علاوه بر اینها، بسیاری از اشیا و کالاهای موجود در این موزه را فضانوردان شخصا به وی اهدا کردند و از این جنبه نیز بسیار ارزشمند است.
به هر روی دوستان نزدیک سیروس برزو که از این اقلام دیده بودند، او را تشویق کردند که با این اشیا، نمایشگاهی تشکیل دهد چرا که به دلیل منحصر به فرد بودن، با استقبال مردم روبهرو میشود. در عمل نیز نمایشگاه یادمانهای فضایی سیروس برزو با نام «انسان و فضا» در تهران آنقدر با استقبال روبه رو شد که وی آن را در چند شهر دیگر ایران مانند اصفهان و دامغان نیز برپا کند.
چنین مجموعهای برای بسیاری از اقشار مردم و به ویژه دانشآموزان جذابیت بسیاری دارد و میتواند دانش بازدیدکنندگان را در مورد فضا و فناوریهای فضایی بالا ببرد و آنها را با ضرورت این فناوری و نقش مهم آن در زندگی بشر امروزی آشنا سازد.
امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته و صاحبنام جهان در عرصه علم و فناوری، برای تدریس بهتر و عمقیتر مفاهیم علمی به دانشآموزان، با صرف هزینههای میلیونی و میلیاردی، موزههای علوم میسازند تا دانشآموزان از نزدیک دستاوردهای علم و فناوری را لمس کنند، بهتر با آن آشنا شوند و در نهایت جذب آن شوند. برای مثال زمانی که فضاپیماهای گرانقیمت شاتل بازنشسته شدند، ناسا تصمیم گرفت این غول دنیای فناوری را با صرف هزینههای بسیار زیاد به موزه ببرد تا دانشآموزان از نزدیک آن را ببینند یا حتی بسیاری از علاقهمندان علم، سالها تلاش کردند و هنوز هم در تلاشند پس از پایان ماموریت تلسکوپ فضایی هابل، به جای انهدام آن در فضا، آن را با تمهیداتی، سالم به زمین برگردانند تا موزه علوم فضاییشان برای دانشآموزان جذابتر شود.
در چنین وضعیتی، مسئولان کشور ما، آنقدر به یک موزه فضایی که به همت و پشتکار چند دههای یک مروج علم آماده شده بود، بی اعتنایی میکنند که سرانجام تعطیل میشود و پس از مدتی، خبر فروش آن (به مبلغی که برای سازمانهای دولتی ناچیز محسوب میشود)، به گوش برسد.
برای آنکه به عمق فاجعه بیشتر پی ببرید کافی است مبلغ قرار داد یک فوتبالیست معمولی در یک تیم معمولیتر در لیگ بسیار معمولی فوتبال ایران را به خاطر آورید و با یک تقسیم ساده نتیجهگیری کنید که با هزینه یک فصل یک فوتبالیست میتوان چند موزه فضایی در چند شهر ایران تاسیس کرد؟
در مورد جایگاه شخص سیروس برزو در میان فضانوردان، همین بس که وی تاکنون چندین فضانورد را به ایران دعوت کرده است و در نتیجه هم دانشجویان ایران را با این فضانوردان آشنا ساخت و شور و شوقی در میان دوستداران علوم فضایی پدید آورد و هم کاری کرد آن فضانوردان پس از بازگشت به کشور خود، مروج و سفیر فرهنگی ایران در کشورهای خود باشند.
به نظر شما اگر شخصیت و جایگاه علمی سیروس برزو نبود، برای آنکه فضانوردان برجستهای مانند گئورگی گرچکو، الکساندر بالاندین، سالیجان شریپوف، ویکتور گارباتکو یا ... را به کشور دعوت کنیم، میبایست چه مقدار هزینه مادی و معندوی صرف میکردیم و چه ادارات عریض و طویلی را مامور انجام این کار میکردیم؟
اگر اعتبار شخص سیروس برزو نبود، چگونه میشد مجموعه مینیاتورهای استاد محمود فرشچیان را به فضا فرستاد و در ایستگاه فضایی بینالمللی، نخستین نمایشگاه هنری را در فضا تشکیل داد و فرهنگ و هنر ایرانی را بلندآوازه ساخت؟ به غیر از سیروس برزو، چه کسی میتوانست، یک جلد قران را به فضا بفرستد؟
به هر روی، سیروس برزو عمرش را پای عشقش که ترویج علوم است، گذاشت و همه افتخارش آن است یک عمر معلم و روزنامهنگار علمی بوده است. اکنون هم نگران آن است که مجموعهای را به عمری تلاش و فعالیت فراهم آورده است، پراکنده و نابود شود.
ای کاش مسوول قدرشناس و دلسوزی پیدا شود که قدر و قیمت مادی و معنوی این مجموعه را بداند و برای جوانان کشور دل بسوازند و اتاقی در یک ساختمان معطل و بیکار مانده یک اداره را وقف این نمایشگاه کند و با اینکار خوشنامی دنیا و سعادت آخرت را برای خود بخرد.