ماهنامه نجوم ۲۴۸ با تازههایی درباره دورترین کهکشان عالم، پایان عمر فضاپیمای مسنجر، ماجراجویی نیوهورایزنز در فاصله بسیار نزدیک به پلوتو و بیدار شدن دوباره کاوشگر فیله منتشر شد. در نجوم این شماره گفتوگویی با سخنگوی آزمایش آلیس در سرن میخوانید. نحوه رویت هلال ماههای رمضان و شوال ۱۴۳۶ در ایران بررسی میشود. روایت فداکاری کیهاننوردان سایوز۱۱ بیان شده است. گزارش برگزاری روز نجوم ۹۴ در ایران میخوانید. ژرفای این شماره به بررسی ابعاد فلسفی عالم در کیهانشناسی و تحولات کیهانشناسی نوین پرداخته است.
کوچک ولی رازآلود
در حال حاضر فضاپیمای نیوهورایزنز در حال نزدیک شدن به پلوتو است. تا به حال این فضاپیما از کنار یک سیارک و همچنین سیاره مشتری گذشته و ابزارهای خود را آزمایش کرده است. اکنون قرار است اقامتی یک ساله در کنار پلوتو داشته باشد و پس از آن دو جرم دیگر کمربند کوییپر را بررسی کند. نیوهورایزنز بعد از ۳۴۶۲ روز سفر در فضا در تاریخ ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۴ به فاصله مورد نظر دانشمندان از پلوتو خواهد رسید. داستان ماجراجویی سفیران ما در دنیاهای کوچک منظومه شمسی را از زبان آریا صبوری بخوانید.
کیهانشناسی؛ از اسطوره تا علم
داستانهای اسطورهای درباره چگونگی شکل عالم و چگونگی به وجود آمدن و به این شکل در آمدن آن، در هم پیچیده و با تناقضات و ابهامات بسیاری همراه است. اما عناصر تفکر علمی از همان دوران باستانی آهسته آهسته سر بر آوردند و توجهها را به خود جلب کردند. در این مقاله امیرمحمد گمینی میگوید که چگونه تک تک عناصر کیهانشناسی علمی از دل کیهانشناسی اسطورهای برآمدند.
آغاز عصر جدید
کیهانشناسی امروزی مطالعه کلی عالم، هندسه آن در مقیاسهای بزرگ، دینامیک و پویایی آن، سرگذشت و سرنوشت اجزای تشکیلدهنده اصلی آن مانند کهکشانها و نهایتا شبکه فراگیر ساختارها در ابعاد و فواصلی بسیار بزرگتر از کهکشانها، مشهور به ساختار بزرگ مقیاس عالم و شکلگیری و تحول آن را در بر میگیرد. سپهر اربابی در این مقاله مروری بر تحولات کیهانشناسی نوین در قرن بیستم دارد.
مسائل فلسفی در کیهانشناسی
کیهانشناسی در قیاس با علوم دیگر طبیعی چند ویژگی منحصر به فرد دارد که آن را متمایز کرده و از جهاتی آن را در مرز علوم تجربی و فلسفه قرار داده است. پر بیراه نیست اگر بگوییم کیهانشناسی فلسفیترین علم تجربی است. در مقاله پیش رو امیرحسن موسوی، جوانبی از کیهانشناسی را روشن کرده است که آن را از دیگر علوم تجربی متمایز میکند.
راند دوم ابرشتابگر؛ اکنون نوبت اکتشاف است!
چند ماه پیش برخوردکننده بزرگ هادرونی (LHC) پس از دو سال وقفه، بار دیگر فعالیت خود را شروع کرد و اکنون آماده است تا دور دوم برخوردهای خود را آغاز کند تا چهار آشکارساز اصلی نصبشده روی این ابرشتابگر به مطالعه خود ادامه دهند. هدا عربشاهی گفتوگویی اختصاصی با سخنگوی آزمایش آلیس در سرن، پائولو جوبلینو، انجام داده است.
رمضان ۳۰ روزه
در مقاله پیش رو به مناسبت ماه رمضان، وضعیت رویتپذیری هلال ماههای رمضان و شوال ۱۴۳۶ در ایران بررسی شده است. محمدرضا صیاد وضع پیشبینی و رویت هلال ماههای رمضان و شوال را بررسی کرده است.
کارآفرینی در خدمت توسعه علمی
در این شماره نجوم گفتوگویی با محمدجعفر مستوفی، کارآفرینی که در راه توسعه علمی آموزشی ایران گام برداشته است میخوانید. مهندس مستوفی مدیر مجتمع آموزشی علامه طباطبایی و از اصلیترین حامیان انتشار ماهنامه نجوم در سالهای اخیر بوده است.
فهرست کامل مطالب این شمارهی ماهنامه نجوم را در لینک زیر مشاهده کنید: