گروهی بینالمللی
از ستارهشناسان حرفهای و آماتور، منظومهای دوتایی یافتهاند که در
آن یک ستاره از ستارهی دیگر تغذیه میکند درحالیکه هیچیک از این دو ستاره،
هیدروژن (فراوانترین عنصر در عالم) ندارند. این منظومه که با نام «گایا ۱۴aae» شناخته
میشود در فاصلهی ۷۳۰ سال نوری دورتر از ما در صورت فلکی اژدها قرار گرفته است. ماهوارهی
گایا این منظومه را پارسال کشف کرد آن هم هنگامیکه بهطور ناگهانی در یک شب
پنج برابر درخشانتر شد.
ابتدا گمان میرفت که کوتولهی سفید این منظومه همدم خود را بهطور
کامل بلعیده است و این علت درخشش بسیار زیاد منظومه است اما ستارهشناسانِ «مرکز
اخترفیزیکِ حیاط پشتی (CBA)» دریافتند که درواقع در حال رصد منظومهی دوتایی بسیار کمیابی
هستند که یکی از ستارهها بهطور کامل از جلوی ستارهی دیگر عبور میکند و آن را
کاملاً از نگاه زمین میپوشاند. این دوستاره به شدت در دام گرانشی یکدیگر گرفتار
شدهاند و گِرِفت در این منظومه هر ۵۰ دقیقه یک بار رخ میدهد.
با رصدهای بیشتر و استفاده ازطیفسنج تلسکوپ هرشل در جزایر قناری،
معلوم شد که «گایا ۱۴aae» شامل مقدار بسیار زیادی هلیوم است درحالیکه هیچ اثری از هیدروژن در
آن یافت نمیشود. به همین علت این منظومه در دستهی منظومههای دوتایی بسیار کمیاب
«AM – سگهای شکاری، AM Canum Venaticorum- AM CVn» قرار میگیرد. در این منظومهها ستارهها همهی هیدروژن خود را
از دست دادهاند و این نخستین منظومهی دوتایی از این دسته است که هنگام گرفت در
آن یک ستاره کاملاً ستارهی دیگر را میپوشاند. در این منظومهها معمولاً ستارهی
همدم حجمی ۱۲۵ برابر خورشید دارد و در دام کوتولهی سفید بسیار کوچک با گرانش
بسیار قدرتمند گرفتار شده که تقریباً هماندازهی زمین است (یک قاشق چایخوری از
مواد کوتولهی سفید، وزنی برابر با وزن یک فیل دارد!)... ادامه خبر