ماهنامه نجوم ۲۵۱ با تازه‌هایی از مریخ و نشانه‌های کشف آب، جدیدترین تصاویر نیوهورایزنز، هدایت ربات‌ها به دست فضانوردان و کشف جدید کاسینی از قمر زحل منتشر شد. ژرفای این شماره پرونده‌ای درباره فناوری‌های فضایی به مناسبت هفته جهانی فضا است. آسمان این شماره همراه با مقاله آموزنده‌ای برای رصد ماهواره‌ها است. همچنین گزارش تصویری نمایشگاه هوافضای بین‌المللی مسکو در این شماره به چشم می‌خورد.
مریخ نمناک
خبر ویژه این شماره به خبر کشف شورابه‌های مریخی اختصاص یافته است. محققان ناسا پس از چند سال تلاش برای تفسیر پدیده خطوط تیره فصلی که بر روی شیب دهانه‌ها و دره‌های مریخ ظاهر می‌شود، سرانجام اعلام کرده‌اند مدارک لازم را به دست آورده‌اند تا با اطمینان سیلان شورآب‌های مایع را در شکل‌گیری این پدیده تایید کنند. پوریا ناظمی در این گزارش ویژه از خبری می‌نویسد که چشم‌انداز کاوش در سیاره سرخ را تغییر داده است.
خروج از گهواره
چه کسی فکرش را می‌کرد ۵۴ سال پس از نخستین پرواز هواپیمای برادران رایت، اسپوتنیک ۱ سال ۱۹۵۷ در مقام نخستین ماهواره راهی فضا شود؟ شتاب پیشرفت فناوری و میل ما به راهیابی به فضا و تسخیرش چنان بود که برای مهار آن سیاستمداران چاره‌ای باید می‌دیدند. در نتیجه، در دهم اکتبر ۱۹۶۷، قوانین مربوط به فعالیت کشورها در فضا با رویکرد صلح‌آمیز بشردوستانه به امضا رسید. هر سال از چهارم تا دهم اکتبر (دوازدهم تا هجدهم مهر) هفته جهانی فضا نامیده می‌شود و هدف از آن بیان نقش فضا در زندگی انسان‌ها است. به همین مناسبت ژرفای این شماره نجوم به فناوری‌های فضایی اختصاص یافته است.
گوی کوچکی که مسابقه‌ای بزرگ به راه انداخت
کامیون باربری روباز از دروازه گذشت و در حالی جلو کلبه‌های چوبی محصور در سیم‌های خاردار ایستاد که از شدت بوران و برف، چشم چشم را نمی‌دید. این آغاز داستانی است که سیروس برزو در این شماره از ماجرای پرتاب اسپوتنیک ۱ روایت می‌کند. اسپوتنیک ۱ صبح روز دوازدهم مهر ۱۳۳۶ به فضا پرتاب شد و پس از ۱۴۰۰ دور گردش به گرد زمین و ۸۶ روز پرواز فضایی به جو زمین برخورد کرد و نابود شد.
فناوری فضایی در آینه فردا
فناوری فضایی به جرات در روزگار ما به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی‌مان تبدیل شده است و در بیش از نیم قرنی که از ظهور آن می‌گذرد طیف وسیعی از نیازهای روزمره ما را به طور مستقیم و غیرمستقیم پوشش می‌دهد. در مقاله پیش رو محمدرضا رضایی نگاهی اجمالی به روند پیشرفت‌های فضایی در دهه‌های آینده دارد.
رصد ماهواره‌ها هدیه عصر فضا برای آماتورها
اگر می‌خواهید ماهواره‌ها را هدفمند رصد کنید، در این مقاله محمد نیلفروشان روش‌ها و وبگاه‌های مناسب برای رصد ماهواره‌های مخابراتی، هواشناسی، عکس‌برداری و ... که هرکدام ویژگی‌های رصدی خاص خود را دارند بررسی کرده است.
یک شب، یک رقابت، یک جام
رقابت‌های نجومی در میان منجمان آماتور کشورهای مختلف جهان امری رایج است. این رقابت‌ها که طرفداران زیادی دارد، به شکل‌های مختلف رصدی و تئوری، و البته رسمی و غیر رسمی برگزار می‌شود. نخستین دوره رقابت جامع منجمان آماتور ایرانی، با نام «استارکاپ» به همت مرکز نجوم آوااستار و با همکاری انجمن نجوم ایران، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، ماهنامه نجوم، سازمان حفاظت محیط زیست و ... ۱۹ و ۲۰ شهریور امسال با شرکت بیش از ۷۰ نفر از منجمان آماتور سراسر کشور در کاروانسرای قصر بهرام برگزار شد. محمد حسین الماسی گزارش برگزاری نخستین رقابت جامع منجمان آماتور ایران را در این شماره نجوم آورده است.
فهرست کامل مطالب این شماره‌ی ماهنامه نجوم را در لینک زیر مشاهده کنید: