ابو جعفر محمد بن محمد بن حسن توسی ملقب به خواجه نصیر توسی (طوسی هم نوشته شده)، ریاضیدان و نویسنده سده هفتم است. وی در زمان حمله مغول به ایران در پیش ناصرالدین، محتشم قهستان، به کارهای علمی خویش مشغول شد. پس از مدتی به نزد اسماعیلیان در دژ الموت نقل مکان کرد، اما پس از حمله "هلاکو"ی مغول به علت منش والایش از او امان گرفت؛ تا جایی که وزیر هلاکو شد و او را به تازش به بغداد و سرنگونی عباسیان برانگیخت.
او در مراغه رصد خانهای ساخت و کتابخانهای بوجود آورد که چهارصد هزار جلد کتاب در آن بوده است. او با پرورش شاگردان و گردآوری دانشمندان ایرانی عامل انتقال تمدن و دانشهای ایران پیش از مغول به آیندگان شد. |