سینا علی نژاد

آنچه فالکون 9 را از پرتاب های قبلی متمایز می کند این است که کاملا توسط یک شرکت خصوصی ساخته شده و کنترل می شود.این اولین نمونه از نسل تازه ای از موشک های خصوصی است که ممکن است در آینده سفر به فضا را به امری عادی بدل کنند.موشک 60 متری فالکون 9، یک کپسول آزمایشی را در ارتفاع 256 کیلوتری از سطح زمین قرار داد.

چارلز بولدن مدیر سازمان فضانوردی آمریکا گفته است که این پرتاب به مثابه گام مهمی در تلاش های حمل و نقل تجاری به فضاست و شرکت سازنده را یک قدم به ارائه خدمات باربری به ایستگاه بین المللی فضایی نزدیکتر می کند.

دکتر وایتهاوس خبرنگار و نویسنده علمی می گوید: "این شروعی تحسین برانگیز است. مسلما راکتی تحسین برانگیز است که با پول بخش خصوصی با حمایت ناسا ساخته شده است. با توجه به اینکه فناوری فضایی در آمریکا درحال رسیدن به بلوغ است، ناسا احساس می کند لازم نیست برای کار تکراری ارسال تدارکات به ایستگاه بین المللی فضایی هزینه کند."

او می افزاید: "برای همین آنها امیدوارند که اسپیس اکس با راکت فالکون و همچنین شرکت اوربیتال ساینسس بتوانند ظرف چند سال آینده زمانی که شاتل ها بازنشسته شدند، بار و مواد مصرفی را به ایستگاه فضایی تحویل دهند. و به نظر می رسد که این شروع خوبی داشته و این امید هست که این هدف عملی شود."

یک سخنگوی اسپیس اکس پرتاب این موشک را تحولی نویدبخش برای برنامه برنامه فضایی آمریکا توصیف کرد.

بعضی کارشناسان این پرتاب موفقیت آمیز را آزمونی کلیدی در زمینه توسعه موشک های تجاری تلقی کرده اند. موشک هایی که قابلیت انتقال بار و فضانوردان را دارند.

اما اینکه آیا واقعا اسپیس اکس بتواند به زودی وظیفه حمل بار به فضا را به عهده گیرد یا نه همچنان محل تردید است.

اردشیر آذربرزین کارشناس هوا و فضا در واشنگتن می گوید: "من فکر می کنم که این کار عملی هست ولی این فقط یک مورد بوده. دولت آمریکا احتیاج دارد که قابلیت اتکای این بیشتر باشد تا بتوانند برنامه ریزی چند ماهه کنند و روی آن حساب کنند."

این موفقیت زمینه را برای پروازهای احتمالی به ایستگاه بین المللی فضایی آماده می کند.

این پرتاب خبر خوبی برای دولت آمریکاست چرا که دولت باراک اوباما می خواهد کار حمل و نقل بار و فضانوردان به مدار زمین را به بخش خصوصی بسپارد.

ناسا در سال 2008 قراردادی به ارزش بیش از سه میلیارد دلار با اسپیس اکس امضا کرد.

براساس آن قرار داد این شرکت باید در فاصله سال های 2011 تا 2016 محموله هایی را تحویل ایستگاه بین المللی دهد.

ناسا همچنین قراردادی مشابه با شرکت خصوصی دیگری به نام "اوربیتال ساینسس" امضا کرده است.

اسپیس اکس قصد دارد در طول تابستان یک موشک و کپسول با ماموریتی واقعی را به مدار زمین بفرستد.

این شرکت بعد از آن محموله ای را راهی ایستگاه بین المللی فضایی خواهد کرد.

دولت اوباما چندی قبل برنامه دولت جورج بوش برای ایجاد سیستمی برای انتقال بار و فضانورد به مدار زمین را لغو کرد.

دلیل این تصمیم هزینه بیش از حد و عقب بودن از برنامه اعلام شد.

ناسا اکنون قصد دارد با سپردن وظیفه حمل و نقل به بخش خصوصی، بر ماموریت ها به اعماق فضا مانند سیارک ها و مریخ تمرکز کند.

هرچند صنایع خصوصی از دیرباز برای ناسا موشک ساخته اند اما فالکون 9 نه فقط توسط بخش خصوصی ساخته شده بلکه توسط آن اداره هم می شود.

تمایز مهم دیگر آن هزینه پایین تر است.

اما هرچند کارشناسان انتقال بار به فضا را در توان یک شرکت خصوصی می بینند اما انتقال فضانورد به فضا را موضوعی متفاوت تلقی می کنند.

دکتر وایتهاوس می گوید: "طرح ناسا برای تمرکز مجدد برنامه فضایی بر سپردن امور به شرکت های خصوصی، در زمینه انتقال بار به نظر فکر خوبی می رسد، اما چیزی که خیلی مساله بزرگی خواهد بود انتقال فضانوردان به فضا است. زیرا انتقال فضانوردان نیازمند مجموعه استانداردهای کاملا متفاوت و عمکرد بالایی توسط فضاپیما است و هنوز نمی توان گفت که بخش خصوصی می تواند به خوبی دولت ها از پس این کار برآید یا نه."

آقای آذربرزین نیز می گوید که انتقال انسان به فضا مساله ای خیلی بزرگتر از ارسال مثلا آذوقه است: "ممکن است مدتی طول بکشد که بتوانند کاملا روی این (سپردن کار انتقال فضانورد به بخش خصوصی) حساب کنند. به نظر من در آینده نزدیک اتفاق نخواهد افتاد."

همزمان شرکت دیگری هم پا به عرصه گذاشته است که هدفش نه فقط انتقال فضانوردان بلکه ایجاد ایستگاه های خصوصی در فضا است.

شرکت بیگلو در نزدیکی شهر لاس وگاس در ایالت نوادای آمریکا می گوید ظرف چهار سال ماژول های واقعی را پرتاب و در فضا مونتاژ خواهد کرد.

هدف ایجاد چنین ایستگاهی اجاره دادن آن عمدتا به کشورهایی است که پول و تخصص کافی برای ایجاد یک برنامه فضایی را ندارند.