مطابق گزارش منتشر شده در مجله پرواز فضایی، فضاپیمای آمریکایی سری ایکس-۳۷ب (X-37B) احتمالا به جاسوسی از چینی‌ها مشغول است.این پرنده بی‌خلبان مارس سال گذشته توسط نیروی هوایی آمریکا به جو فرستاده شده و هنوز به زمین بازنگشته است. پنتاگون مستمرا از توضیح در باره ماموریت آن سر باز زده است اما مشتاقان آماتور امور فضایی ملاحظه کرده‌اند که مسیر آن به گرد زمین تقریبا بر مسیر ماهواره تحقیقاتی تیانگونگ-۱ چین منطبق است. حدس‌های زیادی هست که ایکس-۳۷ب مشغول شنود این واحد تحقیقاتی است. دکتر دیوید بیکر سردبیر مجله پرواز فضایی می‌گوید:"نظارت فضا به فضا فصلی به کلی جدید است که با مجموعه‌ای از حسگرهای دقیق ممکن می‌شود. و فکر می‌کنیم ایکس-۳۷ب احتمالا از آن‌ها برای رصد ایستگاه فضایی نوپای چین بهره می‌برد". ایکس-۳۷ب هم‌چنین به عنوان سفینه "آزمون جوی" نیز شناخته می‌شود. شبیه یک شاتل فضایی کوچک است و می‌تواند در بازگشت در فرودگاهی به زمین بنشیند، همان کاری که فضاپیمای سرنشین‌دار ناسا پیش از بازنشستگی‌اش در ژوئیه گذشته انجام می‌داد.

این سفینه رباتیک نیروی هوایی که توسط بویینگ ساخته شده است، تقریبا به درازای ۹ متر است و حجم مخزن آن نزدیک یک خودروی ون کوچک است. اما نیروی هوایی ایالات متحده از این که داخل مخزن چه می‌گذرد چیزی نمی‌گوید. ماموریت فعلی با قرار دادن سفینه در جو پایینی و با انحراف ۴۲.۷۹ درجه‌ای از استوا توسط یک موشک اطلس آغاز شده است که با اغلب ماموریت‌های نظامی فضاپیماهای آمریکایی که معمولا به گرد دو قطب می‌گردند جور در نمی‌آید. عده‌ای از متخصصان رصد بصری که شیفته کشف ماموریت ایکس-۳۷ب بوده‌اند خود را در آمریکا و اروپا وقف تعقیب آن کرده اند. این افراد مشاهده کرده‌اند که مدار این سفینه تا چه اندازه نزدیک به مدار تیانگونگ است. چین انتظار دارد فضانوردان در ۲۰۱۲ در این فضاپیما مستقر شوند و آن را اداره کنند. چین آن را در سپتامبر با انحراف ۴۲.۷۸ درجه‌ای از استوا به ارتفاعی بسیار مشابه ایکس-۳۷ب پرتاب کرده‌اند.

دکتر بیکر در "پرواز فضایی" که مجله قدیمی مجمع بین‌سیاره‌ای بریتانیا است، می‌گوید: "توازی این دو روشن است. در زمانی از مرتبه ۱۹ ثانیه و تقریبا هر ۱۷۰ دور یک بار دو سفینه به سمت هم یا خلاف هم می‌روند و دور یا نزدیک می‌شوند". هیچکس نمی‌تواند با اطمینان از ماموریتی که این سفینه اتخاذ کرده بگوید؛ تنها چیزی که نیروی هوایی ایالات متحده می‌گوید این است که سفینه "آزمون جوی" برای آزمودن فناوری‌های نوین است. اما این اشاره که شاید حسگرهای نوین ایکس-۳۷ب به تیانگونگ بپردازند بسیار جالب است. آمریکا بی‌اعتمادی عمیقی نسبت به برنامه‌های فضایی چین دارد، حتی نسبت به ماموریت‌هایی که علی‌الظاهر تنها با ایستگاه فضایی سرنشین‌دار آن مرتبطند.

بخشی از مشکل به این دلیل است که چین تمایز اندکی بین برنامه‌های نظامی و غیرنظامی خود قائل است. برخلاف نقاط دیگر جهان، مانند اروپا که آژانس فضایی اروپا در آن "مختص به برنامه‌های صلح‌آمیز" است و برنامه‌های فضایی نظامی اروپا توسط دولت‌ها پیگیری می‌شود. در ایالات متحده نیز که ناسا هدایت اغلب ماموریت‌های غیرنظامی را برعهده دارد این تمایز نسبتا روشن است. بالعکس در چین مرزها مبهمند و بعد نظامی برنامه‌های فضایی غالب است. دکتر بیکر به بی‌بی‌سی گفته است "اگر کاری که ایکس-۳۷ب می‌کند واقعا جاسوسی است، خیلی هم چیز بدی نیست. چنان که در دوران جنگ سرد هم گسترش سیستم‌های نظارتی به توافق‌هایی تسلیحاتی انجامید که بدون اطلاع کامل طرفین از اعمال دیگری میسر نمی‌شدند". این تحلیل همه را قانع نمی‌کند.

برایان ویدن مشاور فنی "بنیاد جهان ایمن" و تحلیلگر پیشین نیروی هوایی ایالات متحده است. او ارزیابی خود از قابلیت‌های ایکس-۳۷ب را سال قبل منتشر ساخت و آن را بستری برای آزمون فناوری‌های نوین پیش از به کارگیری‌شان در یک ماهواره جاسوسی تمام عیار دانست. ویدن می‌پندارد که خاورمیانه برای هر نوع حسگر جدید به کار رفته در ایکس-۳۷ب هدف محتمل‌تری است. او به بی‌بی‌سی می‌گوید: "یک ماهواره جاسوسی نوعی در مدار قطبی قرار می‌گیرد تا برایتان دسترسی به همه زمین فراهم کند. ایکس-۳۷ب در مدار بسیار پایین‌تری است که یعنی توان رصد عرض‌های جغرافیایی بسیار محدودی را خواهد داشت و تنها موضوع مهم واقعی در آن محدوده از عرض‌های جغرافیایی افغانستان و خاورمیانه است. آیا مراقب تیانگونگ است؟ من این طور فکر نمی‌کنم. به نظر من تطابق نسبی مدارهای آن‌ها تصادفی است. اگر آمریکا واقعا می‌خواست تیانگونگ را زیر نظر بگیرد بدون ایکس-۳۷ب هم چیزهای کافی برای انجامش در توشه داشت." تیانگونگ-۱ به وسیله راکت چانگ ژنگ ۲ف (لانگ مارچ) در سپتامبر به فضا پرتاب شد.

واحد بی‌سرنشین نخست در مداری به ارتفاع ۳۵۰ کیلومتری قرار گرفت. یک مخزن شنزو ۸ به تیانگونگ پیوسته است. این امر، فناوری‌های کلیدی نظیر سیستم‌های پشتیبانی حیاتی را محک زده است. چین می‌خواهد تا ۲۰۲۰ ساخت ایستگاه فضایی ۶۰ تنی را آغاز کند.